Astronomische klok

Staroměstskě námĕstí oftewel het Oude Stadsplein in Praag heb ik natuurlijk ook bezocht. Mooi om te bekijken én erg toeristisch.

Om tien uur 's ochtends stond ik te wachten bij de Astronomische Klok tot de apostelen tevoorschijn zouden komen, samen met vele honderden anderen. Iedereen stond te kijken naar de klok en dat was een uitgelezen mogelijkheid voor een zakkenroller om zijn slag te slaan. Toevallig zag ik het. Het is heel bijzonder dat de astronomische klok al sinds 1410 het Oude Stadsraadhuis siert.

Gezien de mensenmassa's die zich verzamelen op het hele uur zou je ook kunnen overwegen om een filmpje op internet te bekijken van de bewegende apostelen en het uurwerk goed te bekijken op een ander moment. Op de tegenoverliggende horecagelegenheid wordt trouwens zo'n filmpje geprojecteerd achter de ramen.

Eigenlijk werd ik me daar bewust van omdat een klas Tsjechische kleuters door hun leerkracht daarop werd geattendeerd. Het uurwerk had het hele uur geslagen en de apostelen waren een minuut lang tevoorschijn gekomen, maar de kinderen hadden uiteraard vrijwel niets gezien door hun lichaamslengte. De leerkracht bleef echter staan met de kinderen nadat iedereen zich weer verspreid had en wees de kleuters op de gevel met de projectie. Heen en weer kijkend tussen de bewegende beelden en de klok, konden ze zich een goede voorstelling maken van het gebeuren dat ze grotendeels gemist hadden. Ik keek mee.

Bořek Šípek

In de Praagse burcht is een postkantoor. Daar kocht ik een paar postzegels, meer specifiek deze postzegels waarvan je hierboven er eentje ziet afgebeeld. Heel erg leuk dat het postzegels betrof met een object van Bořek Šípek, die ik persoonlijk gekend heb. Nou ja, gekend ... Ik kende zijn naam en zijn gezicht en heb hem een paar keer gezien.

Dat zit zo: ik heb 34 jaar gewerkt op een Amsterdamse basisschool als muziekdocent en de twee zoons van Bořek Šípek zaten bij ons op school. Ooit maakte hij een mooie kalender ten behoeve van een actie voor een goed doel op school. Ik heb de kalender gehad en aan het eind van het jaar weggegooid. Jammer! Šípek is overigens weer naar Praag vertrokken en zijn zoons ook. In Tsjechië en ook internationaal is hij beroemd als architect en glaskunstenaar. Onder Vaclav Havel was Šípek belast met de restauratie van de Burcht. Hij is overleden in 2016.

Van zijn hand is bijvoorbeeld ook in Maastricht de Doorgang naar de Wijsheid bij de ingang van de universiteitsbibliotheek.

De Praagse burcht

De burcht van Praag is een complex dat boven de stad uittorent. Het was een niet zo heldere dag, maar het uitzicht was evengoed de moeite waard.

De Vituskerk was het eerste gebouw binnen het burchtcomplex dat ik bezocht. Samen met honderden of misschien wel duizenden anderen overigens. Het is een mooie en tegelijkertijd hele toeristische plek.

Het kostte wat moeite, maar het is me gelukt om een soort "overview" van het interieur te maken waarop geen toevallige voorbijgangers zijn vastgelegd.

Achterom kijkend zag ik het orgel en een imposant balkon.

Het was nogal duister én er liepen hordes mensen, die ik uiteraard niet zonder dat ze dat wisten wilde fotograferen. Veel heb ik dus niet vastgelegd.

De heel rijk beschilderde kapel van de heilige koning Wencesclaus wil ik jullie echter niet onthouden, ook al zijn de foto's niet optimaal.

Op het dak

Morgen zal ik verder vertellen over de Praagse burcht. Vandaag slechts één detail, waar mijn oog toevallig op viel. Zie je tussen de schijnwerpers op het dak die man staan? Hoog boven het gekrioel van alle toeristen stond hij daar in zijn eentje de lampen af te stellen.

Stoer vest voor een dreumes

Hier en hier schreef ik al over dit vestje. Vlak voordat ik vertrok naar Berlijn, was het eindelijk helemaal af. Er zat trouwens ook een beetje tijdsdruk achter, want we gingen op kraamvisite. Eigenlijk was het al een hele tijd een kwestie van zijnaden sluiten en knopen aannaaien. Voor de muts gebruikte ik de 3 needle bind off en dat leverde een nette naad op. Het ligt een beetje scheef hieronder, maar het is een warm en hopelijk nuttig kledingstuk geworden voor een kindje van negen maanden tot een jaar.

Bij het presidentieel paleis

Op mijn eerste hele dag in Praag wandelde of liever gezegd klom ik omhoog naar de Burcht. Ik had een combiticket, waarmee je een paar onderdelen van het complex kan bezoeken. De eerste bezienswaardigheid die op mijn toegangskaart vermeld stond, was het presidentieel paleis. Helaas was het die dag niet toegankelijk. Het duurde wel een tijdje voordat ik had ontdekt waarom dat was. De president zelf was namelijk aanwezig en dan is het paleis niet toegankelijk, wat er ook op je ticket staat. Teleurstellend, maar er was nog een leuk extraatje bij het verlaten van de Burcht.

Voor het presidentieel paleis stond een ceremonieel regiment en een muziekkorps klaar. Door het hek kon ik het echt goed bekijken, er waren nauwelijks toeschouwers. Een zwarte auto kwam aangereden en een man en een vrouw stapten uit. Prompt begon het muziekkorps te spelen, zoals te zien is op mijn filmpje. Wie het waren? Tja, ik weet het echt niet.

Het wordt nog ietsje mooier, want vervolgens ben ik weer afgedaald naar de oude stad. Onderweg liep ik bij toeval langs het ministerie van financiën. Daar kwam de zwarte auto aanrijden en dezelfde twee personen stapten uit. Zonder verdere poespas overigens, er was alleen een motoragent aanwezig. Ze liepen het ministerie in en ik heb maar geen foto gemaakt, dat leek me beter.

Praag, een eerste blik

Na ruim twee dagen Berlijn, railde ik door naar Praag. Mijn reservering was tot Praha Holešovice, maar tot mijn ellende lukte het daar niet om uit de trein te komen. Het hele gangpad van de trein werd geblokkeerd door reizigers met enorme koffers die alvast waren gaan staan, omdat ze op Praha hlavní nádraží wilden uitstappen. Noodgedwongen bleef ik dus in de trein en niet veel later bleek dat de voorzienigheid te zijn. Mijn studio lag namelijk maar op 10 minuten lopen van het hoofdstation van Praag en eigenlijk had ik niets te zoeken op Praha Holešovice.

Van Berlijn naar Praag is niet zo'n lange reis, dus meteen de eerste dag maakte ik een voorzichtige verkenningstocht te voet. Naar een glutenvrije bakkerij en ook naar de Moldau. Eerlijk gezegd wist ik vrijwel niets van Praag, behalve dat het aan de Moldau lag en dat de Praagse Burcht befaamd is.

Verder kende ik nog twee Tsjechische componisten namelijk Smetana en Dvorak en een paar Tsjechische kinderen die ooit bij ons op school zaten. Kinderen met een in Tsjechië beroemde vader overigens, maar daarover later meer.

Bij toeval belandde ik ook bij het Rudolfinum, het Praagse Concertgebouw. Hier laat ik het van de zijkant zien, zodat ook het conservatorium is te zien dat er achter ligt.

Het weer ziet er behoorlijk dreigend uit, maar dat viel erg mee. Ik heb wel wat donkere wolken gezien, maar gedurende mijn hele trip is er eigenlijk geen regen gevallen. En dat in de tweede helft van oktober en begin november!

Meters maken

In alle steden die ik heb bezocht heb ik flink gewandeld, zo tussen de 20 en 25 duizend stappen per dag. Zo ook in Berlijn. In twee dagen ben ik op allerlei plekken geweest. De Nieuwe Synagoge in Berlijn uit 1866 is een van die plaatsen. De beveiliging is er streng met gewapende politie voor de deur en onder meer one way glass. Ook is het verboden (misschien om religieuze redenen, dat weet ik niet) om binnen foto's te maken.

Vandaar dat ik alleen de buitenkant heb gefotografeerd. De gouden koepels zie je nog wat beter als je op een afstandje bent.

Er was een interessante tijdelijke tentoonstelling "How to listen to objects" of in het Duits "Gefühlsdinge". In de tentoonstelling worden persoonlijke verhalen verweven met objecten. Je kunt die verhalen lezen en ook horen, natuurlijk met het bijbehorende object. Hoewel je hier wel mocht fotograferen, ging het meer om het bijbehorende verhaal. Eén van de voorwerpen was het geborduurde hemd van Moti Palatnik. Niet zo'n beste foto, maar je kunt het borduurwerk wel goed zien.

Het Kulturkaufhaus Dussmann is niet zover van Unter den Linden en een bezoek meer dan waard als geïnteresseerd bent in Duitse boeken en bladmuziek. Voor dat laatste kwam ik.

Daarna ben ik doorgelopen naar de Brandenburger Tor, hoewel ik al gelezen had dat er eigenlijk niet veel meer te zien was dan een bekend gebouw. Dat klopt en er zijn massa's toeristen. Ook niet zo heel aanlokkelijk.

Het is wel grappig dat ik van dichtbij een originele paardenkop van de Brandenburger Tor kon bekijken in het Ephraïm Palais. Een mooi gebouw met daarin een museum over Berlijnse geschiedenis en cultuur. Hoewel ik belangstelling heb voor geschiedenis, werd een en ander niet zo goed gepresenteerd vond ik. Nogal hap, snap. Wat mij betreft is dit museum geen aanrader. Berlijn wel! Na twee bomvolle dagen te hebben doorgebracht in Berlijn, ben ik de volgende dag doorgetreind naar Praag. Daarover meer in het volgende blogbericht.

Voet

Dit schilderij van een blote voet is geschilderd door Adolph Menzel. Het is te zien in de Alte Nationalgalerie in Berlijn. Ik werd er meteen door gegrepen. Zo zeer zelfs dat ik er een ansichtkaat van heb gekocht. Levensecht, een dicht-bij-huis onderwerp én gelijkend op mijn eigen voet. Nou ja, mijn voet heeft niet zoveel dikke blauwe aders en geen rode tenen. Ook heeft de geschilderde voet geen kalknagels en die heb ik nou juist wel. Maar de vorm van die lange dunne tenen .... dat lijkt heel erg op mijn tenen.

In een kleine ovalen kamer was een buste van Menzel te zien, gemaakt door Begas. Zo'n buste vind ik niet heel bijzonder, de ovalen kamer wel. Ik heb het wel geprobeerd, maar de vorm van de kamer liet zich niet goed fotograferen.

En ander werk van Menzel? Ik laat nog een paar schilderijen in chronologische volgorde zien. Dit is Falke auf eine Taube stossend uit 1844.

Een heel ander schilderij is Kirchengewolbe uit 1862. Het kleine schildersdoek komt wel overeen en ook het donkere kleurenpalet. De dieptewerking en het onderwerp zijn nogal anders.

Tot slot Palaisgarten des Prinzen Albrecht, oorspronkelijk geschilderd in 1846 en bewerkt in 1876. Bijna overbodig om te zeggen: maar ook van Adolph Menzel had ik nog nooit gehoord.

In de trein

Bij interrailen horen lange stukken in de trein zitten. Over het algemeen vond ik dat helemaal geen probleem, sterker nog het was aangenaam. Nou moet ik wel zeggen dat ik per ICE, TGV en Eurostar heb gereisd met een gereserveerde plaats. Soms kon ik naar buiten kijken, soms wat minder in verband met de snelheid van de trein of omdat ik niet bij het raam zat. Tussen Dresden en Praag en van Zuid-Frankrijk naar Barcelona was het landschap zéér fraai.

Het was ook een uitgelezen mogelijkheid om een paar steekjes te zetten. Hoewel de bagage was geminimaliseerd tot ten hoogste vijf kilo (inclusief handbagage en het gewicht van mijn rugzak), had ik wel twee kleine borduurwerkjes bij me. Holly the reindeer was als eerste aan de beurt. Op een bepaald moment zat er een klein meisje van vier jaar naast me, dat zowel Duits als Engels sprak. Ze had vele waaromvragen en een terugkerende vraag was, waarom ik het rode gedeelte niet maakte. Ze bedoelde de kraaltjes. Die had ik weliswaar wel mee, maar ik zag het niet zitten om met die kraaltjes in een rijdende trein in de weer te gaan. Wel een leuke herinnering!

Onderweg in Berlijn

Het was herfstvakantie toen ik in Berlijn was en prima weer. Deze mooie herfstboom staat op de Alexanderplatz. Ook verder heb ik heel wat bomen gezien, Berlijn is echt een groene stad.

Onderweg kwam ik van alles tegen. Ook al omdat ik bijna alles te voet heb gedaan.

Lopend naar de Jute Bäckerei zag ik deze gnoom. Hun glutenvrije brood was overigens niet naar mijn gading, het had een soort nasmaak. Hierbij teken ik natuurlijk wel aan dat het een puur persoonlijke voorkeur is.

Hier en daar ben ik een poortje of onderdoorgang doorgelopen, om zo aan de binnenkant van een huizenblok te komen. Deze toegangen waren openbaar, ook al omdat er meestal woningen of winkels binnenin het blok gevestigd waren. Over het algemeen geen tuinen dus voor de bewoners, maar ja wat wil je in de binnenstad.

Op heel veel plaatsen werd gebouwd. Als je bedenkt dat als gevolg van de Tweede Wereldoorlog er gigantisch veel vernield was in Berlijn én dat pas na de Wende in Oost-Berlijn grootscheeps begonnen is met het opknappen, dan is dat een logische zaak. Bovendien nadert Berlijn de 4 miljoen inwoners. Die willen uiteraard allemaal ergens wonen.

In de nabijheid van het rote Rathaus zag ik deze opgravingen. Het is vast een archeologische vindplaats, al was er geen afzetting omheen gezet.

Lovis Corinth

De tweede dag dat ik in Berlijn was, heb ik een flinke tijd doorgebracht in de Alte Nationalgalerie. Hoewel de naam anders doet vermoeden, is het een museum met voornamelijk negentiende-eeuwse kunst.

Ik kwam er een boel mij onbekende schilders tegen, waaronder Lovis Corinth. Hier zie je een buste van hem. Hij werd geboren in Oost-Pruisen in 1858 en overleed in 1927 in Zandvoort aan een longontsteking.

Zijn werk heeft verschillende stijlen en het latere werk werd "entartet"verklaard door het naziregime. Een voorbeeld daarvan is deze koeienstal.

Om zijn diversiteit te tonen, laat ik nog wat andere schilderijen zien. Dit landschap geeft het Inntal weer.

Hier zie je "Cesare Borgia oftewel Arthur Kraft".

Behoorlijk pasteus geschilderd, de verf zit er dus dik op.

Van het portret van Leonore von Wilke dacht ik aanvankelijk echt dat het op traditionele wijze in opdracht geschilderd was.

Bij nadere beschouwing zijn er toch wat tijdselementen op dit schilderij, zoals deze globale achtergrond.

Zijn vrouw Charlotte Corinth overleefde haar man veertig jaar tot 1967. Nou was zij wel ruim 20 jaar jonger. Zij was ook een goede schilder, zoals je aan het werk "Toledo" kunt zien. Voor de Tweede Wereldoorlog vestigde ze zich al in Amerika en dat was haar redding, want ze was een Joodse.

Wat me het meeste bij is gebleven, is dat ik nog nóóit van het echtpaar Corinth had gehoord. Ook niet toen ik een 200 uur durende cursus Schilderkunst deed bij de Open Universiteit. Misschien zijn het ook wel iets mindere kunstenaars, maar toch.

De Dom van Berlijn

De eerste stad die ik bezocht op mijn interrailreis was Berlijn. Gisteren schreef ik al dat ik daar nooit eerder ben geweest, dus dat betekende uiteraard dat ik de bekende bezienswaardigheden bezocht. Vanuit mijn hotelkamer kon ik de televisietoren zien. Vooral bij nacht was dat een mooi gezicht.

Het rote Rathaus is een opvallend gebouw, dat er dichtbij ligt.

Zowel de tvtoren als het Rathaus heb ik alleen aan de buitenkant bekeken, maar dat gold niet voor de Dom.

Nadat ik de kerk van binnen had bewonderd, heb ik de stoute schoenen aangetrokken en de ruim 260 treden beklommen.

Een hele klim, maar de moeite waard op deze heldere dag.

Het uitzicht over Berlijn was mooi én het was daarboven een beetje angstig voor iemand met hoogtevrees. Goed naar de verte blijven kijken...